Jeffrey K.Zeig’ın Dünya Gazetesi Röportajından…
1.Hipnoz kontrol edilemeyen bir durum (ruh hali) olarak algılanmaktadır. Bu nedenle insanlara dayatıcı ve tehdit karmış gibi görünebilmektedir. Erickson’un tarzı geleneksel hipnozdan farklı mıdır?
Hipnoz sadece medyada kontrol edilemeyen bir durum olarak algılanmaktadır. Hipnoz hakkında 2 tane uydurma vardır ve bunların ikisi de düşünce kontrolü ile alakalıdır. Birincisi insanların hipnoza girip tam kontrol kazanacaklarını düşünmeleri, mesela hipnoza girip bütün okuduklarını hatırlayacağına inanan insanlar ya da hipnoza girip eski hayatlarına veya doğaüstü (insanüstü) güçlere ulaşacağını sananlar. Hipnoz hakkında ikinci uydurma ise, insanların kontrolü kaybedecekleri yönünde; hipnozun insanlara istekleri dışında bir şey yaptırabileceği ya da toplum kurallarına aykırı hareketlerde bulunmalarını dayatabileceği gibi. Ve bu ne geleneksel hipnoz ne de Ericksonian hipnoz için doğrudur. Fakat birçok kere medyada bu şekilde yansıtılmıştır. Hipnoz dikkatin belli bir noktaya, o anda doğrudan doğruya alakalı olana odaklandığı bir durumdur. Ve bu odaklanılmış dikkat durumunda, kişi kendinde olduğuna inanmadığı psikolojik ve fizyolojik kaynaklara ulaşabilir. Mesela bana topluluk karşısında çok iyi konuşan fakat uçağa binmekten korkan birisi gelebilir. Bu kişinin hayatında birçok kaynağı vardır. Çünkü topluluk (binlerce kişi) karşısında konuşmayı rahatça becerebilmektedir. Fakat spesifik bir içerikte kendilerini kaynaksız (yetersiz) hissetmektedirler. Psikolojik seviyede hipnozun görevi kişiyi etkin olmayan kaynaklarına ulaştırmaktadır. Fizyolojik olarak hiçbirimiz zihnimizin bedenimizi ne kadar etkilediğini bilmiyoruz.
2.Ericksonian yaklaşımının kişinin zayıflıkları yerine kuvvetli yönlerine odaklandığı söyleniyor. Bu bağlamda bu metodun iş dünyasındaki kişilere de fayda sağlayacağını söyleyebilir miyiz?
Ericksonian metotları iş dünyasındaki kişiler için faydalı olabilir. Mesela spor performansını arttırmak, öğrencilere sağlayabileceği faydalar gibi. Hepimizin optimum performans sergilememize engel olan bloklarımız var. Ve özellikle hipnoz kişinin kuvvetli yönlerini birleştirmelerine ve ideal performans ruh hallerine girmelerine yardımcı olabilir. Ve bu da onların daha iyi işadamları, daha iyi sporcular, daha iyi öğrenciler olmalarını sağlayacaktır.
3.İş dünyasında, size başvuran profesyonellerin en yaygın olarak yardım istediği konular neler?
Erickson, kendisini esas alan bir sürü psikoterapi okulu ve insan potansiyeline yaklaşımın ortaya çıktığı bir temeldir.
Mesela Bandler ve Grinder ben Erickson’la çalışmaya başladıktan kısa bir süre sonra onunla çalışmaya başladılar ve onu Grinder’ın uzmanı olduğu Transformasyonel Gramer yöntemi ile modellediler. Transformasyonel Grameri Grinder, 21.yüzyılın en önemli figürlerinden biri olan linguist Noam Chomsky’nin eserlerini çalışarak öğrenmişti.
Ve Erickson’un modellemeleri sonucu Nöro Linguistik Programlama’yı ortaya çıkarttılar. Erickson’u esas alan başka psikoterapi okulları da kurulmuştur.Mesela Stratejik Terapi, mesela Indractional Therapy ya da Ernest Rossi’nin Beden Zihin yaklaşımı veya Sonuç Odaklı Terapi ve Erickson’ı çıkış noktası olarak alan bir sürü diğer okul. NLP ile birlikte koçluk konusu üzerine büyük bir gelişim yaşanmıştır. Sonuç olarak, günümüzde birçok iş adamı psikoterapi hizmeti yerine koçluk hizmeti almaktadır. Ve hepimizin geliştirebileceğimiz yönleri vardır. Hepimiz dışarıdan ve bazen de içeriden bir bakış açısından faydalanabiliriz. Bir sürü iş adamı koçlarla çalışıyorlar ve bu koçlar da Erickson’la direkt bağlantılı olan, NLP tekniklerini ya da direkt Ericksonian yaklaşımlarını kullanıyorlar. Yani işadamları çoğunlukla psikoterapi veya zayıflıklar yerine kendilerini geliştirmeye, takım yaratmaya, organizasyonlar içinde iletişimin geliştirilmesine katkıda bulunmak ve insanların sahip olduğu blokların ortadan kaldırılması için koçluk hizmeti alıyorlar. Mesela insanların topluluk karşısında konuşma ile ilgili bir blokları varsa onlara bu blokla ilgili yardım etmesi için bir klinisyenle çalışabiliriz. İnsanların öğrenmeleriyle ilgili, optimum performansta çalışmalarıyla ilgili blokları var ve terapistten bununla ilgili yardım alıyorlar.
4.Ericksonian Terapi iş hayatında yetenek geliştirmek için faydalı oluyor mu?
Ericksonian Terapi iş hayatında, aile hayatında veya pratik yaşantıda yardımcı olabilmektedir. Hayatın her alanında her zaman dışarıdan bir bakış açısından, koçluktan faydalanabiliriz. Ve gerek iş hayatımızda, gerekse aile hayatımızda daha iyi yapabileceğimiz bir sürü şey var. Ve ne mutlu ki insanların yeteneklerini geliştirebilmeleri için terapist ve koçlar var. Bunlar Ericksonian yaklaşımlarını temel almak üzere diğer psikoterapi okullarından da teknikler kullanıyorlar. Mesela sistemik terapi, grup terapi, Gestalt Terapi ve Transactional Analiz Terapi gibi. Dolayısıyla yetenek geliştirmek isteyen kişiler Erickson gibi belli bir yaklaşımı araştırmaktan ziyade güven duyacakları bir uygulayıcı bulmalıdırlar. Ve bu kişiyi buldukları zaman, çoğu faydalanabilecekleri iyi teknolojilere hakim. Fakat fayda daha çok belli bir teknik üzerine odaklanmaktansa, iyi bir bağ kurabildiğiniz ve güvenebildiğiniz kişilerden geliyor.
5.Hangi spesifik sahalarda hipnoterapi nasıl uygulanabilir?
Bizim bir web sitemiz var. Herkese açık olan www.hypnosis-research.org sitesinde klinik çalışmalarda hipnozun nasıl kullanıldığını anlatan 10.000 den fazla araştırma konusu bulunmaktadır. Bu nedenle hipnozun kullanım yerlerinin sınırlandırılmasına ilişkin bir kısıtlama söz konusu değildir. Alışkanlıkların kontrolünde, ağrıların kontrolünde, ciddi ruh hastalıklarında kullanılmaktadır. Hipnoz tedavisi sadece diagnostic sınıfa dahil hastalıkların tedavisinde değil, aynı zamanda problemlere dayalı hastalıklarda uygulanmaktadır. İnsanları problemlerinden bir anda kurtaran bir teknik olmayıp, akıllı bir şekilde kullanıldığında sonuç veren bir yöntemdir. Eğer bir travmanız varsa hipnoz iyi cevap veren bir tedavi şeklidir. Eğer depresyona girdiyseniz hipnoz bunun için iyi bir araştırma sahasıdır. Ama her ne kadar problemlerin cevabı da olsa hipnozla yapılan tedavi bir ilaç tedavisi gibi düşünülmemelidir. Burada yapılacak şey size bu konuda yardım edecek olan kişinin iyi bir uygulayıcı ve terapist olmasıdır. İyi bir hipnoterapist bulmanız halinde travma, korkularınız, endişeleriniz bu farklı teknikle çözülebilir. Burada temel esas kişinin kimliği ile bu kişinin uyguladığı tekniğin kendisidir